Triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong các cơ sở giáo dục, đào tạo trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đến năm 2020, định hướng đến năm 2030
Lượt xem:
Căn cứ Quyết định số 329/QĐ-TTg ngày 15/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 (gọi tắt là Đề án);
Thực hiện kế hoạch số 9103/KH-UBND ngày 15/11/2017 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh về việc triển khai Đề án “Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk”;
Thực hiện kế hoạch số 161/KH-BGDĐT ngày 26/3/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) về Kế hoạch thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030,
Đề án trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2018-2020, định hướng đấn năm 2030 với những nội dung cụ thể sau:
- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU
- Mục đích
– Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh, trong các cơ sở giáo dục, đào tạo và mọi tầng lớp nhân dân về tác dụng, ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa đọc trong nhà trường và gia đình, góp phần nâng cao dân trí, phát triển bền vững nguồn nhân lực của đất nước, đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập.
– Tạo động lực thúc đẩy sự hình thành nên con người mới, những công dân có hiểu biết, có trí tuệ để có thể thích ứng được với sự phát triển của xã hội hiện đại – xã hội dựa trên nền tảng của nền kinh tế tri thức.
– Khuyến khích học sinh tìm hiểu, thực hành các hoạt động nghiên cứu khoa học, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn và phát triển kỹ năng giao tiếp thông tin, tiếp nhận tri thức, hình thành nhân cách cho học sinh. Không ngừng phát triển nguồn vốn tri thức, văn hóa của con người và dân tộc Việt Nam, đồng thời tiếp thu có chọn lọc tinh hoa tri thức của nhân loại một cách có hiệu quả.
- Yêu cầu
– Quán triệt sâu rộng trong cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh, cha mẹ học sinh về chủ trương xây dựng và phát triển văn hóa đọc, một trong những nội dung quan trọng của sự nghiệp phát triển văn hóa, giáo dục của đất nước.
– Huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia phát triển văn hóa đọc, chủ động trong việc xây dựng và phát triển hệ thống thư viện trường học của các trường theo hướng chuẩn hóa, thân thiện và hiện đại; triển khai các hoạt động thư viện thiết thực, hiệu quả, phù hợp, gắn với việc đổi mới hoạt động giáo dục của nhà trường.
– Các đơn vị trường học và tổ chức đoàn thể trong nhà trường cùng gia đình, cộng đồng có trách nhiệm tham gia và tạo điều kiện thuận lợi để phát triển văn hóa đọc. Đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục trong công tác tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên và giáo dục văn hóa đọc cho học sinh.
- MỤC TIÊU
- Mục tiêu chung
Xây dựng, hình thành và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và thúc đẩy phong trào đọc sách trong nhà trường và cộng đồng; cải thiện môi trường đọc, góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, hình thành lối sống lành mạnh trong con người, xã hội Việt Nam; đẩy mạnh phong trào xây dựng xã hội học tập, hướng tới mục tiêu xây dựng và phát triển toàn diện con người Việt Nam.
- Mục tiêu cụ thể
2.1. Mục tiêu chủ yếu đến năm 2020
– Về khả năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức:
Từ 70% đến 80% học sinh, sinh viên được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại thư viện của các nhà trường. Thư viện tỉnh, các trường Đại học, Cao đẳng và Trung cấp được cung cấp sử dụng dịch vụ internet miễn phí.
– Về nâng cao kiến thức, kỹ năng đọc:
80% trẻ em mầm non được tiếp cận với sách và thường xuyên được nghe đọc sách, giúp trẻ nuôi dưỡng tình yêu với sách và hình thành thói quen đọc sách ngay từ khi còn nhỏ.
90% giáo viên, học sinh, sinh viên và người sử dụng thư viện có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc để phục vụ học tập, nghiên cứu và giải trí.
– Về tăng cường hoạt động thư viện trường học:
100% trường mầm non có tủ sách.
100% trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông, trung tâm GDTX tỉnh, các trung tâm GDNN-GDTX cấp huyện có thư viện và vốn tài liệu phù hợp.
50% trường tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông có thư viện đạt chuẩn theo quy định, trong đó có 25% thư viện đạt danh hiệu thư viện tiên tiến trở lên.
50% cơ sở giáo dục phổ thông có tủ sách lớp học.
2.2. Định hướng đến năm 2030
– Phấn đấu có 100% cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh, sinh viên, có thói quen đọc và kỹ năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại nơi sinh sống, học tập, công tác.
Các tiêu chí phát triển văn hóa đọc được duy trì và củng cố; môi trường đọc tiếp tục được cải thiện, đa dạng hóa đầu sách và các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc đọc sách.
Các hoạt động khuyến đọc phong phú, tích cực thực hiện đa dạng và hiệu quả các hình thức tổ chức và hoạt động của thư viện đáp ứng nhu cầu đọc của mọi người; tùy vào hoàn cảnh, tình hình đặc điểm của mỗi trường để có kế hoạch xây dựng loại hình thư viện phù hợp từng hoàn cảnh.
III. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP
- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và chính quyền và tạo cơ chế phối hợp hoạt động đồng bộ
Phát huy kịp thời sự chỉ đạo, lãnh đạo của các cấp Đảng, chính quyền địa phương; sự hỗ trợ, cơ chế tham gia phối hợp giữa các Sở, Ban, Ngành, cơ quan, đoàn thể, tổ chức xã hội, doanh nghiệp,… trong quá trình xây dựng và phát triển thành phong trào “Cả nước trở thành xã hội học tập”.
Quy định trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi các tổ chức và cá nhân; xây dựng bộ chỉ số đánh giá việc thực hiện xây dựng xã hội học tập phù hợp với tình hình cụ thể của địa phương. Nhân rộng điển hình tiên tiến, biểu dương, khen thưởng kịp thời.
- Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về mục đích, ý nghĩa, vai trò và lợi ích của văn hóa đọc
Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và toàn xã hội về tác dụng, ý nghĩa của việc đọc sách.
Tổ chức bằng nhiều hình thức phong phú trên các phương tiện thông tin đại chúng trong các nhà trường, cơ quan, doanh nghiệp, khu dân cư, thông qua các phong trào gia đình hiếu học, dòng họ khuyến học và các phương tiện, hình thức khác một cách phù hợp.
Tổ chức các hoạt động thông qua phương tiện thông tin truyền thông, pano tuyên truyền; đồng thời đánh giá, tuyên dương, khen thưởng động viên, khuyến khích kịp thời các đơn vị, tổ chức, cá nhân có nhiều thành tích đóng góp; nhân rộng điển hình tiên tiến, học tập, làm theo.
- Xây dựng, củng cố và phát triển mạng lưới thư viện trường học
Đánh giá thực trạng các thư viện trường học, đầu tư xây dựng mới các thư viện, đáp ứng nhu cầu đọc sách của học sinh, sinh viên. Huy động nguồn vốn từ các tổ chức, cá nhân đóng góp đầu tư các trang thiết bị, tủ sách trong các trường học, chú trọng đầu tư cho các trường và điểm trường khó khăn.
Phát huy, tạo điều kiện các nguồn lực giáo dục khác tham gia giáo dục, sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân trong quá trình xã hội hoá giáo dục, tạo điều kiện phát triển, đáp ứng nhu cầu học tập mọi người.
Tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị của thư viện, đảm bảo yêu cầu về sách, báo, tài liệu,… đồng bộ với việc phát triển mạng lưới trường học.
- Đổi mới hoạt động thư viện trường học, triển khai các biện pháp hỗ trợ người học nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của văn hóa đọc
Đổi mới cách thức tổ chức và hoạt động thư viện trường học nhằm tạo môi trường thuận lợi cho học sinh tiếp cận thường xuyên với sách bằng nhiều hình thức như “thư viện xanh”, ‘thư viện thân thiện”, “thư viện lưu động”, “thư viện điện tử”, “thư viện thông minh”, “xây dựng tủ sách lớp học”.
Phối hợp với các đơn vị tổ chức các hoạt động như: cấp thẻ thư viện miễn phí; đăng ký đọc sách cho học sinh; cấp thẻ xem phim 3D; phục vụ sách lưu động; tổ chức thi kể chuyện sách, thi vẽ tranh theo sách, nhằm xây dựng thói quen đọc sách, tìm kiếm tư liệu phục vụ cho việc học tập và giải trí lành mạnh, bổ ích cho học sinh.
Tạo điều kiện để nhân viên thư viện được tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác tổ chức các hoạt động và quản lý thư viện, góp phần đổi mới hoạt động dạy và học của nhà trường và nhiệm vụ trong tình hình mới.
- Xây dựng thói quen, trang bị kỹ năng và phương pháp đọc
Tổ chức hướng dẫn xây dựng nguồn học liệu, phát động các sự kiện, giao lưu, mở các lớp giáo dục về kỹ năng, phương pháp đọc, phương pháp thu thập và xử lý thông tin cho học sinh.
Đối với các trường mầm non, giáo viên cần dành thời gian đọc sách, kể chuyện cho trẻ, đồng thời hướng dẫn và khuyến khích cha mẹ học sinh đọc sách, kẻ chuyện cho con nghe tại gia đình.
Đối với các cơ sở giáo dục, đào tạo giáo viên đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh giá theo hướng tận dụng các nguồn thông tin ngoài sách giáo khoa/giáo trình để nâng cao chất lượng giáo dục, khuyến khích học sinh đọc các tài liệu in và tài liệu kỹ thuật số, rèn luyện năng lực tự học, năng lực học tập suốt đời.
Trao đổi với cha mẹ học sinh để thống nhất áp dụng quy định về thời gian đọc sách tại trường (thư viện), ở nhà, trong đó có thời gian cha mẹ đọc sách cùng con; giới thiệu, lựa chọn những cuốn sách thiết thực, phù hợp với tâm lý lứa tuổi, phù hợp với mục tiêu giáo dục.
- Công tác phối hợp và xã hội hóa
Tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát huy mạnh mẽ các cơ quan nhà nước, các tổ chức kinh tế, đoàn thể và tổ chức xã hội khác xây dựng văn hóa đọc.
Kiện toàn mạng lưới, xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động, thi đua hằng năm và từng giai đoạn phù hợp với tình hình cụ thể từng địa phương, từng giai đoạn.
Tranh thủ nguồn lực sự hỗ trợ tích cực của các tổ chức, đoàn thể, cá nhân; tổ chức các Hội nghị, Hội thảo nhằm chia sẽ kinh nghiệm, nâng cao năng lực quản lý, chỉ đạo, điều hành trong hoạt động.
- Đối với các trung tâm học tập cộng đồng
Tăng cường nâng cao chất lượng, đẩy mạnh các hoạt động đọc phục vụ nhu cầu học tập suốt đời trong các trung tâm.
Mở các lớp hướng dẫn về kỹ năng, phương pháp đọc, phổ biến kinh nghiệm đọc sách cho người dân tại trung tâm.
- KINH PHÍ THỰC HIỆN
Được trích từ nguồn ngân sách nhà nước cho giáo dục hàng năm của các đơn vị, ngân sách từ các đề án, dự án có liên quan và từ nguồn xã hội hóa giáo dục.
Nguồn kinh phí được sử dụng lồng ghép thông qua việc thực hiện những nội dung liên quan của các chương trình, đề án khác được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Hàng năm, các đơn vị xây dựng dự toán kinh phí đáp ứng yêu cầu hoạt động tại các cơ sở giáo dục và phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- TỔ CHỨC THỰC HIỆN
- Sở Giáo dục và Đào tạo
– Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Thư viện Tỉnh), cơ quan, ban, ngành liên quan triển khai hoạt động phát triển văn hóa đọc phù hợp trong các trường với từng bậc học, cấp học và cộng đồng.
– Xây dựng kế hoạch, thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả tình hình triển khai thực hiện kế hoạch; tổ chức sơ kết sau mỗi năm thực hiện kế hoạch; tổ chức tổng kết giai đoạn I vào năm 2020 và đề ra phương hướng nhiệm vụ, mục tiêu cụ thể cho giai đoạn tiếp theo.
– Tổ chức hội thảo, hội nghị chia sẻ kinh nghiệm hoạt động về đổi mới thư viện trường học và phát triển văn hóa đọc trong nhà trường, cộng đồng.
– Chỉ đạo rà soát, kiện toàn hệ thống thư viện các trường học với số đầu sách và đảm bảo về cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ thông tin; xây dựng và phát triển nguồn học liệu mở, tổ chức mô hình thư viện trường học điểm và nhân rộng mô hình tiên tiến.
- Các cơ sở giáo dục, đào tạo
– Xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện, phối hợp với các đơn vị liên quan, phân công nhiệm vụ các thành viên để thực hiện tốt các nhiệm vụ đề ra.
– Chỉ đạo các trường học, trao đổi với cha mẹ học sinh để thống nhất áp dụng quy định về thời gian đọc sách tại thư viện nhà trường, ở nhà, trong đó có thời gian cha mẹ đọc sách cùng con; lựa chọn, giới thiệu những cuốn sách thiết thực, phù hợp với tâm lý lứa tuổi, phù hợp với mục tiêu giáo dục.
– Chỉ đạo các trung tâm học tập cộng đồng tăng cường nâng cao chất lượng, đẩy mạnh các hoạt động đọc phục vụ cho nhu cầu học tập suốt đời trong các trung tâm; mở các lớp hướng dẫn về kỹ năng, phương pháp đọc, phổ biến kinh nghiệm đọc sách.
– Phối hợp, lồng ghép với các kế hoạch đề án, dự án, các chương trình mục tiêu đã triển khai trong quá trình thực hiện.
– Định kỳ hằng năm tổ chức sơ kết, tổng kết việc triển khai thực hiện kế hoạch phát triển văn hóa đọc, đề ra phương hướng nhiệm vụ cụ thể cho giai đoạn tiếp theo.
